Niemand wil graag betalen
Waterschappen bestaan al eeuwen, en eeuwenlang was steeds de verleiding groot om toch te bezuinigen op de kosten voor de dijken. Totdat er weer eens een dijk doorbrak en de huizen blank stonden! Pas na een watersnood wist iedereen weer waarom het gezamenlijk onderhoud van dijken en watergangen zo belangrijk is.
Dit sentiment wordt mooi verwoord in het bekende ‘gebed van de dijkgraaf’:
‘Geef ons heden ons dagelijks brood
En af en toe een watersnood’
Met de Deltawerken is Nederland goed beveiligd tegen hoogwater uit zee. Maar tegenwoordig valt wateroverlast steeds vaker uit de lucht. Met het veranderende klimaat komen hoosbuien vaker voor dan vroeger. Hoosbuien veroorzaken lokaal veel wateroverlast.
Een moderne toevoeging aan het ‘gebed van de dijkgraaf’ zou zijn:
‘Of gewoon een fikse plens regen
Dan kunnen de waterschappen er weer tegen’
Waterschappen zijn onafhankelijk en dat moet zo blijven
Waterveiligheid betekent: droge voeten voor iedereen. In de vroege middeleeuwen waren de inwoners nog zelf verantwoordelijk voor het stuk dijk waarlangs ze woonden, maar dat zou tegenwoordig niet erg praktisch meer zijn. Voor het onderhoud van de dijken heffen de waterschappen al eeuwen belasting. En de waterschapsbelasting staat los van de rijksbelastingen. Dat betekent dat wanneer de minister van Financiën een keer geld te kort komt, hij of zij niet even een greep kan doen in de kas van de waterschappen. Het onderhoud van de dijken komt niet in gevaar.
De waterschappen zijn geen onderdeel van de provincies en moeten dat ook niet worden. De provincies hebben een beleidstaak op het gebied van ruimtelijke ontwikkeling, vervoer en mobiliteit, en natuur. De waterschappen hebben hun focus op alles wat met water te maken heeft: water achter de dijken, water uit de lucht, water in de grond en de zuivering van rioolwater. Alleen met drinkwater hebben de waterschappen geen bemoeienis.
Waterschappen verantwoordelijk voor de waterveiligheid
Waterveiligheid is top-prioriteit voor Nederland, omdat Nederland letterlijk ‘in het water ligt’. Vanuit de lucht is dat goed te zien, dan lijkt het alsof er meer sloten dan weilanden zijn. Onder de steden is dat water weliswaar minder zichtbaar, maar het is er nog steeds. Vaak zo veel, dat als je te veel water wegpompt om het boven de grond droog te houden de ondergrond inzakt waardoor de bodem daalt.
Veiligheid bij dijkdoorbraken, het voorkomen van natte voeten na een wolkbreuk, het zuiveren en recyclen van ons afvalwater en het bewaken van de chemische- en biologische kwaliteit van het water in sloten, meren en vaarten is het werk van waterschappen. En in droge perioden zorgt het waterschap voor aanvoer van zoet water naar onze sloten en kanalen.
New Orleans kort na de orkaan Katrina in 2005
Lees meer in het boek: Niet bang voor water?
Wat de waterschappen voor je doen
